Το πόσιμο νερό στην Ηρακλειά: Συνέντευξη από την γραμματέα της Κοινότητας της Ηρακλειάς

Στις 17/1/2013 και στις 28/1/2013 η περιβαλλοντική μας ομάδα συνοδευόμενη από τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, επισκέφτηκε τα γραφεία της Κοινότητας Ηρακλειάς προκειμένου να αντλήσει πληροφορίες από την γραμματέα της Κοινότητας για την ύδρευση της Ηρακλειάς. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις ερωτήσεις που θέσαμε και τις απαντήσεις που λάβαμε από την γραμματέα της Κοινότητας, την οποία ευχαριστούμε ιδιαιτέρως για την πολύτιμη συνεργασία της.

Πως υδρεύονταν παλαιότερα τα δύο χωριά του νησιού;

Οι κάτοικοι του χωριού Παναγιά τροφοδοτούνταν με νερό που το μετέφεραν με στάμνες από την πηγή «Βρύση», η οποία βρίσκεται 700 μέτρα περίπου από το κέντρο του χωριού και είναι η μοναδική πηγή στο νησί. Επιπλέον σχεδόν όλοι κατασκεύασαν υδατοδεξαμενές και είχαν επάρκεια νερού για τους ίδιους και τα ζώα τους. Για τα ζώα τους χρησιμοποιούσαν και πηγάδια, ένα στο μέσον της παραλίας του Λιβαδιού και ένα στο μέσον της παραλίας του Τουρκοπήγαδου.

Οι κάτοικοι του χωριού Αγ. Γεώργιος υδρεύονταν κυρίως από τα δύο πηγάδια που υπήρχαν στο χωριό ενώ μέχρι το 1940 οι στέρνες ήταν λιγοστές (μόνο τρεις). Για τα ζώα τους χρησιμοποιούσαν το πηγάδι που βρίσκεται κοντά στην παραλία του Αγ. Γεωργίου. Επίσης χρησιμοποιούσαν και τα δύο πηγάδια που βρίσκονται στην παραλία του Λιβαδιού.

Πως υδροδοτείται τα τελευταία χρόνια το νησί;

Τα τελευταία χρόνια οι ανάγκες για πόσιμο νερό καλύπτονται κυρίως από το νερό της ΕΥΔΑΠ που φτάνει στο νησί με υδροφόρα πλοία και σε μικρότερο βαθμό από την πηγή «Βρύση». Επίσης πολλές κατοικίες διαθέτουν στέρνες και με το νερό που συλλέγουν καλύπτουν τις ανάγκες για πότισμα.

Πότε κατασκευάστηκε το δίκτυο ύδρευσης στο νησί;

Το 1983 κατασκευάστηκε το πρώτο δίκτυο ύδρευσης 700 μ. στο χωριό Άγιος Γεώργιος ενώ στον χωριό Παναγιά κατασκευάστηκε μερικά χρόνια αργότερα, το 1990 και αρχικά έδινε νερό μόνο σε βρύσες στο δρόμο του χωριού

Πότε έγινε το δίκτυο του Αγ. Γεωργίου με αντλία και πότε συνδέθηκαν τα δύο χωριά;

Το 1994 κατασκευάστηκε ηλεκτροκίνητο αντλητικό συγκρότημα και ενδιάμεσο αντλιοστάσιο. Το 2004 έγινε σύνδεση του δικτύου της Παναγιάς με το δίκτυο του Αγ. Γεωργίου, με τη βοήθεια ενδιάμεσου αντλιοστασίου 100 κ.μ. στη θέση «Γεφύρι».

Πόσες δεξαμενές υπάρχουν στο νησί και τι χωρητικότητα έχουν;

Απάντηση: Στο χωριό Παναγιά υπάρχουν πέντε δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 1550 κ.μ. Συγκεκριμένα:

Στην είσοδο του χωριού, δίπλα στο υπό κατασκευή δημοτικό σχολείο, υπάρχει μία δεξαμενή χωρητικότητας 100 κ.μ. (1989) η οποία συνδέεται με τη πηγή «Βρύση».
Kοντά στην πηγή βρίσκονται μία υπέργεια και μία υπόγεια δεξαμενή χωρητικότητας 1000 κ.μ. και 200 κ.μ. (1963) αντίστοιχα.
Στο δρόμο προς την παραλία Τουρκοπήγαδο υπάρχει μια δεξαμενή χωρητικότητας 150 κ.μ. η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για άρδευση, πυρόσβεση και καθαρισμό των δρόμων.

Η πρώτη δεξαμενή στο χωριό Άγιος Γεώργιος κατασκευάστηκε το 1983, όταν κατασκευάστηκε και το δίκτυο ύδρευσης και είχε χωρητικότητα 270 κ.μ. Δίπλα σε αυτήν κατασκευάστηκε δέκα χρόνια αργότερα (1993) και μια στρογγυλή δεξαμενή χωρητικότητας 550 κ.μ. ενώ το 2000 κατασκευάστηκε μία ακόμα μεταλλική δεξαμενή 300 κ.μ. Τα αποθέματα νερού δεν επαρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων, με αποτέλεσμα η δεξαμενή των 300 κ.μ. να αντικατασταθεί από μία καινούργια χωρητικότητας 1000 κ.μ.

Όσον αφορά το υλικό κατασκευής τους, οι πρώτες δεξαμενές που κατασκευάστηκαν ήταν μεταλλικές –λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων- αλλά στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν από τσιμεντένιες.

Γίνονται συχνά έλεγχοι για πιθανές διαρροές ή βλάβες στο δίκτυο ύδρευσης καθώς και εργασίες για την συντήρησή του (π.χ. καθαρισμός δεξαμενών, αντικατάσταση εξαρτημάτων);

Προληπτικά γίνονται συχνοί έλεγχοι στο δίκτυο ύδρευσης, με αποτέλεσμα να μην έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα σημαντικές βλάβες. Αντικατάσταση εξαρτημάτων γίνεται μόνο όταν διαπιστωθεί κάποια βλάβη και όχι προληπτικά. Οι δεξαμενές καθαρίζονται μια φορά το χρόνο, συνήθως τον Μάιο. Η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

άδειασμα της δεξαμενής,
ρίψη νερού με υψηλή πίεση σε όλες τις επιφάνειες για να απομακρυνθούν τα σκουπίδια,
συλλογή και απομάκρυνση των απορριμμάτων.

Πότε ξεκίνησε η υδροδότηση του νησιού με υδροφόρα πλοία;

Τα υδροφόρα πλοία ξεκίνησαν να εφοδιάζουν με νερό την Ηρακλειά το 1983, όταν ηλεκτροδοτήθηκε το νησί.

Ποιος παρακολουθεί τα αποθέματα νερού στις δεξαμενές; Ποια διαδικασία ακολουθείται στη συνέχεια για την ενημέρωση της εταιρίας που έχει την υδροφόρα;

Τα αποθέματα νερού τα παρακολουθεί ο υδρονομέας του κάθε οικισμού κάνοντας συχνούς ελέγχους. Όταν ο υδρονομέας διαπιστώσει ότι τα αποθέματα δεν είναι επαρκή, ενημερώνει την κοινότητα. Στη συνέχεια οι υπάλληλοι της κοινότητας ενημερώνουν το Υπουργείο Αιγαίου το οποίο με τη σειρά του ενημερώνει την εταιρία μεταφοράς νερού. Η ενημέρωση από τους υπαλλήλους της κοινότητας πρέπει να γίνει έγκαιρα (τουλάχιστον δέκα μέρες πριν τον ανεφοδιασμό), έτσι ώστε να γίνει και ο προγραμματισμός από την εταιρία για τα δρομολόγια της υδροφόρας. Εκτός από την παραπάνω διαδικασία, η κοινότητα κάθε χρόνο συντάσσει ένα μηνιαίο προγραμματισμό με τις ποσότητες νερού που εκτιμάται ότι θα χρειαστούν, λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα της προηγούμενης χρονιάς και ενημερώνει την ναυτιλιακή εταιρία μεταφοράς. Για να διασφαλιστεί η φερεγγυότητα της συνεργασίας, κάθε φορά που η υδροφόρα εφοδιάζει τις δεξαμενές του νησιού, υπογράφεται πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής πόσιμου νερού από τον πλοίαρχο της υδροφόρας και από τριμελή επιτροπή που εκπροσωπεί την κοινότητα.

Από πού προέρχεται το νερό που μεταφέρουν τα υδροφόρα πλοία;

Το νερό που μεταφέρουν τα υδροφόρα πλοία προέρχεται κυρίως από τους υδάτινους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ και η φόρτωση γίνεται στο Λαύριο, καθώς επίσης και από τις πηγές της Ρόδου.

Τι χωρητικότητα έχουν οι δεξαμενές των υδροφόρων πλοίων που τροφοδοτούν το νησί;

Στο λιμάνι της Ηρακλειάς έρχονται τα εξής υδροφόρα πλοία:

Το «Olympic» με δεξαμενή χωρητικότητας 2.300 τόνων,
Tο «Ειρήνη» με δεξαμενή χωρητικότητας 1.518 τόνων
To «Ρόδος»
To «Μαρία»
To «Χρήστος»

Ποιo είναι το κόστος μεταφοράς του νερού και ποια είναι η τελική χρέωση για τους κατοίκους του νησιού;

Το κόστος μεταφοράς του νερού είναι 10 ευρώ/ κ.μ και επιδοτείται πλήρως από το κράτος. Για τους κατοίκους του Αγ. Γεωργίου το κόστος του νερού είναι 2 ευρώ/κ.μ ενώ για τους κατοίκους της Παναγιάς είναι 1 ευρώ/κ.μ , λόγω της μερικής υδροδότησής τους και από την πηγή «Βρύση».

Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την τιμή του νερού;

Η τιμή του νερού έχει παραμείνει σταθερή τα τελευταία χρόνια, παρά την αύξηση του κόστους μεταφοράς λόγω της αύξησης στην τιμή των καυσίμων.

Έχουν παρουσιαστεί στο παρελθόν προβλήματα κατά τη διαδικασία μεταφοράς νερού από την υδροφόρα στις δεξαμενές του νησιού ή κάποιο ατύχημα με την υδροφόρα;

Μέχρι σήμερα, εκτός από τις δυσκολίες που είχαν παρουσιαστεί κάποιες φορές λόγω κακοκαιρίας, δεν έχει παρουσιαστεί κάποιο ιδιαίτερα πρόβλημα.

Έχει μείνει στο παρελθόν το νησί χωρίς αποθέματα νερού και αν ναι για ποιους λόγους;

Το νησί έχει μείνει λίγες φορές στο παρελθόν χωρίς αποθέματα νερού και οι σημαντικότεροι λόγοι ήταν κακοκαιρία, καθυστέρηση πληρωμής της εταιρίας μεταφοράς νερού από το υπουργείο και μη έγκαιρη ενημέρωση της εταιρίας μεταφοράς νερού, λόγω λανθασμένων εκτιμήσεων και μεγαλύτερης κατανάλωσης νερού από την αναμενόμενη κατά την τουριστική περίοδο.

Πόσο νερό καταναλώνεται κατά μέσο όρο τους μήνες του χειμώνα και του καλοκαιριού;

Τους χειμερινούς μήνες η κατά μέσο όρο ημερήσια κατανάλωση ανέρχεται σε 10-15 κ.μ. ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης η μέση κατανάλωση νερού δεκαπλασιάζεται.