Η στέρνα είναι μια καλά μονωμένη “υδαταποθήκη” επιφανειακή ή υπόγεια, όπου συλλέγεται το νερό της βροχής κατά τις υγρές περιόδους και χρησιμοποιείται τις ξηρές. Το νερό αυτό δεν χρησιμοποιείται ως πόσιμο, αλλά κυρίως για οικιακές χρήσεις, το πότισμα των ζωών και των χωραφιών.
Πως κάλυπταν στο παρελθόν οι κάτοικοι του νησιού τις ανάγκες για νερό;
Στο παρελθόν οι κάτοικοι του νησιού κάλυπταν αρκετές από τις ανάγκες τους με το νερό που συλλεγόταν στις στέρνες, καθώς δεν υπήρχε η δυνατότητα μεταφοράς νερού με τα υδροφόρα πλοία. Επίσης χρησιμοποιούσαν και νερό από τα πηγάδια, ενώ πόσιμο νερό έπαιρναν από την πηγή «Βρύση», την μοναδική πηγή του νησιού, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Παναγιά.
Που κατασκευάζονται συνήθως οι στέρνες και τι υλικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους;
Οι στέρνες κατασκευάζονται σε σπίτια, σε ρεματιές και σε πλαγιές. Όταν η στέρνα χτίζεται σε κατοικία, τοποθετούνται κατάλληλες υδρορροές στην ταράτσα έτσι ώστε το βρόχινο νερό που μαζεύεται σε αυτήν να εισέλθει μέσα στην στέρνα. Το πρώτο νερό της βροχής δεν το αφήνουμε να εισέλθει στη στέρνα, αποσυνδέοντας κατάλληλα τις σωληνώσεις, διότι είναι βρόμικο από σκόνη και χώμα που έχει καλύψει την ταράτσα, οπότε το χρησιμοποιούμε για να την «ξεπλύνει». Στην περίπτωση που η στέρνα φτιάχνεται σε χωράφι, επιλέγουμε εδάφη κατηφορικά και δημιουργούμε αυλάκια έτσι ώστε το νερό των ψηλότερων αναβαθμίδων να εισέρχεται στη στέρνα μέσα από κατάλληλα ανοίγματα. Και στις δύο περιπτώσεις (δηλαδή είτε φτιάχνονται σε κατοικίες είτε σε χωράφια) το νερό οδηγείται στις στέρνες, αφού πρώτα περάσει μέσα από φίλτρα. Τα φίλτρα είναι απαραίτητα προκειμένου να συγκρατήσουν φύλλα, χώματα, μικρούς ζωικούς οργανισμούς κλπ.
Παλιότερα, στις εισόδους του νερού έβαζαν αγκάθια για να μην περνάνε φίδια, έντομα, σαύρες και άλλα ζώα τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν την μόλυνση του νερού. Επίσης, οι στέρνες χτίζονταν από πέτρα και τις επικάλυπταν με πορσελάνη και άχυρα. Σήμερα χτίζονται από τσιμέντο, ενώ χρησιμοποιούνται επίσης μονωτικά και άλλα υλικά κατάλληλα για τη στεγανοποίησή τους. Είναι πολύ σημαντικό να τις μονώνουμε και να τις στεγανοποιούμε καλά, έτσι ώστε να μην έχουμε απώλειες νερού.
Επίσης, είναι σημαντικό να επιλέξουμε πολύ προσεχτικά την τοποθεσία που θα χτιστεί η στέρνα. Ένα συχνό πρόβλημα που δημιουργείται στις στέρνες είναι ότι εισχωρούν οι ρίζες από δέντρα που βρίσκονται κοντά σε αυτές, με αποτέλεσμα να προκαλούν ρωγμές στα τοιχώματα και να χάνεται νερό.
Οι τρόποι που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αυτό είναι οι εξής:
- χτίζουμε τη στέρνα μακριά από δέντρα που έχουν μεγάλες ρίζες, όπως η συκιά και ο ευκάλυπτος και
- σε περίπτωση που εισχωρήσουν οι ρίζες στη στέρνα πρέπει να τις κόψουμε, να στοκάρουμε και να μονώσουμε τα τοιχώματα.
Τέλος, στο νερό της στέρνας ρίχνουμε μικρή ποσότητα ασβέστη ή χλωρίου, προκειμένου να εξουδετερώσουμε παθογόνους μικροοργανισμούς.
Στον οικισμό Παναγιά υπάρχουν σήμερα είκοσι έξι στέρνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου