Προβλήματα ποιότητας και ρύπανσης νερού στα νησιά του Αιγαίου και ειδικότερα στην Ηρακλειά

Προβλήματα ποιότητας και ρύπανσης νερού στα νησιά του Αιγαίου

Το νερό είναι μοναδικός φυσικός πόρος, απαραίτητος για την επιβίωση των ανθρώπων και των οργανισμών. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η φυσική ποιότητα των υδατικών πόρων έχει μεταβληθεί σημαντικά, εξαιτίας κυρίως των διάφορων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των χρήσεων του νερού.

Οι υδατικοί πόροι των νησιών του Αιγαίου υφίστανται μεγάλες πιέσεις ποιοτικής και ποσοτικής υποβάθμισης. Οι ανάγκες σε νερό εξασφαλίζονται κατά κύριο λόγο από τα υπόγεια νερά, γεγονός που σημαίνει ότι η αναφορά στην ποιότητα και την ρύπανση των υδατικών πόρων στα νησιά του Αιγαίου αφορά κυρίως τα υπόγεια νερά. Οι υδατικοί πόροι σε αυτήν την περιοχή του Ελλαδικού χώρου παρουσιάζουν ορισμένες ιδιαιτερότητες που συνοψίζονται στα εξής:

1. χαμηλές ετήσιες βροχοπτώσεις, 
2. ανάγλυφο του εδάφους που δεν ευνοεί την διήθηση και προκαλεί μεγάλη επιφανειακή απορροή, 
3. περιορισμένης έκτασης υπόγεια υδροφόρα στρώματα, 
4. γεωλογική δομή από υδατοστεγούς σχηματισμούς, 
5. γειτνίαση του υδροφόρου ορίζοντα με τη θάλασσα, με αποτέλεσμα τη διείσδυση του αλμυρού νερού.

Η υποβάθμιση της ποιότητας των υδατικών πόρων στα νησιά έχει και αυτή τις ιδιαιτερότητες της, που αφορούν τους εξής παράγοντες:

1. μη ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων, 
2. σε μεγάλο βαθμό διείσδυση της θάλασσας στα υπόγεια υδροφόρα στρώματα, 
3. μικροί οικισμοί και εποχιακή αύξηση πληθυσμού, δημιουργώντας τοπικά προβλήματα από την παραγωγή και διάθεση των λυμάτων, 
4. ανεξέλεγκτες χωματερές και διάθεση λυμάτων, 
5. διάσπαρτες γεωργοκτηνοτροφικές μονάδες μικρής δυναμικότητας, 
6. περιορισμένη γεωργική παραγωγή, η οποία αναπτύσσεται σε ορισμένες μικρές περιοχές σε ορισμένα νησιά, προκαλώντας τοπικά προβλήματα και 
7. ανταγωνισμός για την εξασφάλιση των αναγκαίων ποσοτήτων νερού.

Ο συνδυασμός των παραπάνω δείχνει ότι τα προβλήματα ποιότητας και ρύπανσης των υδατικών πόρων στα νησιά του Αιγαίου είναι σημαντικά και εντοπίζονται κυρίως στα υπόγεια νερά, που αποτελούν την κύρια πηγή νερού. Κυρίως είναι προβλήματα υφαλμύρωσης και υποβάθμισης ή μείωσης αποθεμάτων λόγω μη ορθολογικής χρήσης.

Ποιότητα νερού της Ηρακλειάς-Πηγές ρύπανσης

Το νερό της πηγής «Βρύση», σύμφωνα με μετρήσεις που γίνονται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, είναι πολύ καλής ποιότητας. Μετρήσεις γίνονται επίσης και για τον έλεγχο της ποιότητας του νερού που μεταφέρεται στις δεξαμενές του νησιού με τα υδροφόρα πλοία, ενώ η κατάσταση του δικτύου ύδρευσης είναι αρκετά καλή.

Εντούτοις, ρύπανση του πόσιμου νερού θα μπορούσε να προκληθεί είτε από ανθρωπογενή είτε από φυσικά αίτια. Ενδεικτικά, ρύπανση του νερού μπορούν να προκαλέσουν: τα πετρώματα, η διάβρωση, οι κατολισθήσεις, ο άνεμος, η βροχή, οι οικοδομικές δραστηριότητες, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, τα εντομοκτόνα, τα κτηνοτροφικά απόβλητα, τα ζώα, τα αστικά λύματα, οι χωματερές, οι καύσεις, οι χημικές διεργασίες στις δεξαμενές νερού, οι σωληνώσεις του δικτύου ύδρευσης, οι υδραυλικές εγκαταστάσεις των κατοικιών.

Βιβλιογραφία: Ποιότητα και Ρύπανση Υδατικών Πόρων (Β. Αντωνόπουλος, Καθηγητής Α.Π.Θ.)